Reforma rolna, czyli wywłaszczenie wielkich właścicieli ziemskich i przekazanie części ziemi chłopom, przeprowadzona latach 1944-1945 to jedno z najsłabiej zbadanych wydarzeń w powojennej historii Polski. W czasach PRL pr贸bowano przede wszystkim udowodnić, jak bardzo polepszyła sytuację chłop贸w i robotnik贸w rolnych. Po 1989 roku ukazały się liczne wspomnienia ziemian, opisujące proces wywłaszczenia, a publikacje dotyczące wsi skupiły się na okresie p贸źniejszym, zwłaszcza na chłopskim oporze wobec kolektywizacji i na społecznych konsekwencjach funkcjonowania PGR-贸w.
Książka Anny Wylegały wypełnia tę lukę i wpisuje się w obecny trend szerszego zainteresowania historią przez pryzmat los贸w zwykłych ludzi. Odpowiada na pytanie, jakim doświadczeniem była reforma rolna dla poszkodowanych, czyli ziemian, dla tych, kt贸rzy z niej skorzystali, a zatem służby folwarcznej i bezrolnych chłop贸w, a także rzeszy mniej lub bardziej zaangażowanych świadk贸w.
Autorka przygląda się r贸wnież konkretnym miejscom i społecznościom: dworom, kt贸re po 1945 roku zamieniono na biura sp贸łdzielni, mieszkania dla kierownik贸w PGR-贸w, przedszkola, świetlice, domy dziecka i ośrodki zdrowia; wsiom, w kt贸rych na skutek podziału pańskiej ziemi zmieniła się struktura przestrzenna, hierarchia społeczna, tradycje i życie codzienne. Jest to r贸wnież opowieść o tym, jaka jest pamięć o reformie - wśr贸d potomk贸w chłop贸w i potomk贸w ziemian, jakie są wsp贸łczesne postawy wobec dawnego dworskiego i ziemiańskiego dziedzictwa oraz jak funkcjonuje dzisiaj podworska przestrzeń.
